Halk sağlığında koruyucu hekimliğin ne kadar önemli olduğuna dair bilinen en tehlikeli zoonoz kuduz hastalığıdır. Koruyucu hekimlik etkin olarak uygulandığında hiç rastlanmayan kuduz hastalığı, en ufak bir hatadan yararlanarak ortaya çıktığında hem hayvanlar hem de insanlar için geri dönüşü yoktur. Bu nedenle 2007 yılında, kuduz aşısını bulan Pasteur’un ölüm yıldönümü olan 28 Eylül günü “Dünya Kuduz Günü” ilan edilmiştir. Dünya Kuduz Günü’nde amaç; kuduz hastalığının hayvanlar ve insanlar üzerindeki etkisi ve önemi hakkında farkındalık yaratmaktır.
Kuduz Nedir?
Kuduz hastalığı et yiyen hayvanların çoğunlukla tükürük bezlerinde bulunan ve salyadan yaraya bulaşan kuduz virüsünün meydana getirdiği viral bir ensefalittir.
Kuduza Karşı Hassas Olan Hayvanlar Hangileridir?
Virüse karşı kurtlar, tilkiler, çakallar ve yarasalar en hassas grubu oluştururken köpekler orta hassas grubu oluştururlar. Ancak hastalığın bulaştırılmasında köpekler en önemli aracılardır.
Kuluçka Süresi Ne Kadardır?
Kuduz hastalığının kuluçka süresi genellikle 3-8 haftadır. Nadir olmakla birlikte kuluçka süresi en kısa 4 gün, en uzun 19 yıl olarak bildirilen vakalar vardır. Bu süre alınan virüs miktarına, etkenin virülansına, yaranın merkezi sinir sistemine yakınlığına ve yara bölgesindeki sinir dokusunun sıklığına, yaranın büyüklüğüne, ısırılan yerdeki koruyucu materyal veya elbise bulunmasına göre değişmektedir.
Bulaşma Süresi Ne Kadardır?
Köpek ve kedilerin kuduz hastalığını bulaştırması bu hayvanlarda hastalık belirtileri oluşmadan 3-7 gün önce başlayıp hastalık belirtilerinin bulunduğu sürece devam eder.
Kuduza yakalanmış hayvan ne gibi belirtiler gösterir
Kuduza yakalanmış evcil bir hayvanda bazı huy değişiklikleri görülür.
Daha önceleri normal davranış gösteren hayvanlar sinirli ve saldırgan olurlar.
Dikkatlerini çeken her şeye karşı ısırma ve saldırma isteği gösterirler.
Yutak felcine bağlı olarak yutkunma reflekslerini yitirdiklerinden, sudan korkarlar ve ağızlarından aşırı miktarda salya aktığı görülür.
Vahşi hayvanlar, insanlara olan korkusunu yitirir ve evcil hayvan gibi insanlara yaklaşabilirler.
Genelde gece ortaya çıkan vahşi hayvanlar, gündüz de ortalıkta görülebilirler ve dikkatini çeken her cisme saldırırlar.
Hastalığın ileri safhalarında felç gelişir ve hayvanlar komaya girerek ölürler.
Isırıldığınızda veya temasa maruz kaldığınızda neler yapmalısınız ?
Eğer ısırılırsanız, ısırık yarasını vakit kaybetmeden bol su ve sabunla en az 15 dakika yıkayınız ve derhal bir sağlık kuruluşuna başvurunuz. Hekiminiz gerekli görür ve aşı programına alırsa aşılarınızı aksatmadan uygulatınız.
Eğer evcil hayvanınız ısırılırsa hemen bir veteriner hekime danışınız.
Kuduz Profilaksisi Nasıl yapılır?
Kuduz hastalığı mutlak öldürücü olduğundan, korunma ve hastalık etkeniyle karşılaşmayı takiben enfeksiyonun durdurulması önemlidir. Bu nedenle kuduz yönünden sürekli risk oluşturan işlerde çalışan kişilerde temas öncesi profilaksi, kuduz şüpheli temas durumlarında ise temas sonrası profilaksi uygulanmalıdır. Temas sonrası profilakside öncelikle kuduz şüpheli bir temas olup olmadığı ve temasın niteliği değerlendirilmelidir. Temas sonrası profilaksi yara bakımı, aşı yapılması ve kuduz immünglobülini uygulanması basamaklarını kapsar.
Kuduz Riskli Temasa Maruz Kalındığında nereye başvurmalıyım?
İlimizde Kuduz Riskli Temasa maruz kaldığınızda;
7/24 saat hizmet veren Acil Ünitelerine ve Kuduz Aşı Uygulama Merkezlerine başvurulması gerekmektedir.